مواد آلی (organic materials)

موادی که معمولا توسط موجود زنده ساخته می شود(در آزمایشگاه هم امکان تولید مواد آلی وجود دارد) . یکی از تفاوتهای این مواد با مواد معدنی این است که در همه این ترکیبات کربن وجود دارد و زنجیره ای از کربن اسکلت اصلی مولکولهای این مواد را می سازد. بعضی از مولکولهای مواد آلی اندازه بزرگی دارند با بعضی از آنها در این بخش آشنا می شویم .

مهمترین ترکیبات آلی بدن موجودات زنده شامل 1- هیدراتهای کربن 2- لیپیدها 3- پروتئین 4- اسیدهای نوکلئیک

هیدراتهای کربن

گروهی از مواد آلی در طبیعت به وفور یافت می شوند وبه عنوان مواد غذایی ذخیره و اسکلت سلولی گیاهان عمل می کند. درفصل بعد می بینیم که قسمت عمده غذای انسان را تشکیل داده وبیشتر انرژی ما از آنها تامین می شود.

هیدراتهای کربن چون جزء مواد آلی هستند پس باید یکی از عناصر سازنده اش کربن باشد علاوه بر کربن عناصر اکسیژن و هیدروژن نیز در مولکولهای هیدراتهای کربن شرکت دارند.موادی مانند نشاسته، قند معمولی، شکر و پنبه هیدرات کربن هستند.

هیدراتهای کربن بسته به تعداد مولکول های سازندهاش به سه گروه اصلی تقسیم بندی می شوند.

1- مونو ساکارید ها 2- دی ساکاریدها 3- پلی ساکاریدها

مونو ساکاریدها : مونو پیشوندی به معنی یک وساکارید هم به معنی مولکول قند است . پس به سادگی می توان نتیجه گرفت ، منو ساکارید ها ساده ترین هیدراتهای کربن هستند.گلوکز منوساکاریدی است که نقش مهمی در سلول دارد به این دلیل که منبع اولیه انرژی سلول است. ساکارید ها : از ترکیب دو منوساکارید و از دست دادن یک مولکول آب، دی ساکارید تشکیل می شود . مالتوز دی ساکاریدی است که از ترکیب دو گلوکز تشکیل شده و ساکارز دی ساکاریدی است که از ترکیب دو مونوساکارید گلوکز و فروکتوز درست شده است.

پلی ساکارید ها: ترکیب تعداد زیادی منوساکارید پلی ساکارید را می سازد. نشاسته پلی ساکاریدی است که از ترکیب تعداد زیادی گلوکز تشکیل شده. در گیاهان گلوکز ساخته شده به صورت نشاسته ذخیره می شود چون محلول در آب نیست وبرای ذخیره بهتر است .در شکل زیر عکس میکروسکوپی از ذخیره نشاسته در سیب زمینی را می بینید.

سلولز پلی ساکاریدی است که مانند نشاسته از تعداد زیادی گلوکز تشکیل شده و شاید بیشترین مولکول آلی باشد که در طبیعت یافت می شود.

چوب ماده ای است که بیشتر آن از سلولز ساخته شده ولی پنبه از سلولز خالص است، کاغذ هم مقدار زیادی سلولز دارد. سلولز در دیواره سلولی گیاهان نقش استحکام دارد.

گلیکوژن شباهت زیادی به نشاسته دارد، به همین دلیل به آن نشاسته حیوانی نیز می گویند. گلوکز در جانوران به شکل گلیکوژن ذخیره می شود.در کبد این ذخیره نقش مهمی دارد، وقتی مقدار قند خون (گلوکز) از حد معینی کمتر شد گلیکوژن ذخیره شده در کبد وارد خون شده ونیاز بدن به انرژی رایج را تامین می کند.

حال این پرسش پیش می آید که با توجه به اینکه هر سه پلی ساکارید فوق از منو ساکارید گلوکز ساخته شده ، تفاوت آنها در چیست؟ اگر به شکل مولکولی این پلی ساکارید ها دقت کنیم متوجه می شویم که تفاوت در به هم وصل شدن منو ساکارید ها یا بهتر بگوئیم پیوند های بین آنها علت این وت ها است.

لیپیدها :

لیپید ها انوع مختلفی دارند بعضی از آنها را مثل روغن نباتی به عنوان غذا مصرف می کنیم .موم زنبور عسل هم یک نوع لیپید است ،شاید برگ گیاهانی که چرب هستند و آب در روی آنها به شکل قطراتی باقی می ماند دیده باشید.این مواد همگی یک ویژگی مشترک دارند وآن اینکه در آب حل نمی شوند. جالب است بدانید که لپیدها هم مانند هیدراتهای کربن از سه عنصر کربن ( قبلا گفتیم در همه مواد آلی کربن وجود دارد) ، هیدروژن واکسیژن ساخته شده اند. پس این همه تفاوت از کجا ناشی می شود؟ نسبت این عناصر در هیداتهای کربن ولپیدها با یکدیگر متفاوت است. به عنوان مثال اگر ما آب و خاک را با نسبتهای متفاوت مخلوط کنیم ، ترکیب ما شکلهای متفاوتی بدست می آوریم ،روغنی نباتی شامل معروفترین لپید به نام تری گلیسرید است. تری کلیسرید شامل سه اسید چرب و یک مولکول گلیسرول است ، اسید چرب قسمتی از مولکول است که بزرگی یا کوچک بودن مولکول و نوع آن را تعیین می کند. گلیسرول هم قسمت ثابت در مولکول می باشد.هرچه اندازه اسیدهای چرب بزرگتر باشند مولکول سنگینتر و نقطه ذوب آن بالا می رود .البته در روغن های نباتی انواع دیگری از چربی ها هم وجود دارند که در مورد آنها در فصل تغذیه بیشتر صحبت می کنیم.پروتئین ها

نام پروتئین (protein) از از کلمه یونانی (protos) به معنی اولیه اقتباس شده است. مولکولهای بسیار درشت و کارهای متنوع ومهمی در سلول وبدن جانداران انجام می دهند.

رد شدن نظريه خلق الساعه (پيدايش خودبخودي ماده زنده از ماده ي غير زنده)

توسط لويي پاستور

... 

رشته علوم تجربی
برای موفقیت در این رشته قوی بودن در درس های علوم تجربی دوره راهنمایی و علوم زیستی ، ریاضی و شیمی دبیرستان از اهمیت خاصی برخوردار است. دانش آموزانی که به ساختمان بدن موجودات زنده علاقه مند هستند و از مطالعه طبیعت ( گیاه، جانوران و محیط زیست) لذت می برند، می توانند در این رشته موفقیت به دست بیاورند. یادگیری مطالب زیست شناسی نیاز به حافظه قوی دارد یعنی دانش آموز باید بتواند بسیاری از موضوعات دانش زیست شناسی را در ذهن تجسم نماید و به خاطر بسپارد. همچنین افرادی که علاقه زیادی به کارهای آزمایشگاهی دارند و توانایی های لازم را در این خصوص دارا می باشند از کسانی محسوب می شوند که می توانند موفقیت هایی در این رشته به دست بیاورند. از نظر تنوع رشته های دانشگاهی گروه علوم تجربی بعد از ریاضی و فیزیک در رتبه دوم قرار دارد. نکته جالب توجه آنجاست که اکثر افرادی که این رشته را انتخاب می کنند به پزشکی علاقه مند هستند، اما باید توجه داشت که ظرفیت دانشگاه ها در این زمینه محدود می باشد. بسیاری از فارغ التحصیلان دانشگاهی این گروه در مراکز درمانی و بهداشتی مشغول به کار می شوند.

فصل اول : نگرش علمی و علوم زیستی

برای دیدن بقیه مطلب ادامه مطلب را کلیک کنید.......

دانلود کتاب

 زیست اول دبیرستان